Om luchtkanalen die door brandwerende scheidingconstructies voeren brandwerend te kunnen afdichten, moeten vlinderkleppen of brandkleppen worden aangebracht. Bij luchtkanalen met een diameter tot 200 mm wordt in bepaalde situaties gekozen om een vlinderklep toe te passen. Bij grotere doorsneden worden normaliter brandkleppen toegepast. Wat moet u nu kiezen en wat komt er verder allemaal bij kijken? Dankzij deze nieuwe kennispublicatie proberen wij u wat inzicht te geven in de wet-en regelgeving en gaan in op de werking van de kleppen.
Brandkleppen en vlinderkleppen zorgen ervoor dat de “opening” in de brandwerende scheidingsconstructies in geval van brand, gesloten wordt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van brandkleppen welke reageren op lokale warmte en van brandkleppen welke gestuurd worden door een servomotor of een brandmeldinstallatie. De uiteindelijke weerstand tegen branddoorslag (brandwerendheid) wordt bepaald door een combinatie van drie elementen: de draagconstructie, de brandwerende klep (het klepblad) en de afdichting van de sparing rondom de klep.
Wet- en regelgeving
Weerstand tegen Branddoorslag en Brandoverslag (WBDBO) tussen brandcompartimenten moet voldoen aan de vereisten, zoals gesteld in het Bouwbesluit 2012. Conform dit Bouwbesluit 2012 is het verboden om een bouwproduct in de handel te brengen waarvoor overeenkomstig de verordening bouwproducten een geharmoniseerde norm is vastgesteld (en de co-existentieperiode met betrekking tot die norm is afgelopen). Voor de brand- en vlinderkleppen betreft dit de bouwproductenverordening (EU) nr. 305/2011.
Aangaande WBDBO verwijst het Bouwbesluit 2012 naar de NEN 6068:2016. Deze NEN 6068 verwijst daaropvolgend naar de NEN 6069:2011. Deze norm betreft de experimentele bepaling van brandwerendheid. In deze NEN 6069 wordt gesteld dat brand- en vlinderkleppen beproefd moeten zijn conform NEN-EN 1366-2 en worden geclassificeerd conform NEN-EN 13501-3. Dit moet als zodanig is het testrapport zijn benoemd. In beginsel zijn enkel brand- en vlinderkleppen die zijn beproefd volgens deze norm toepasbaar.
Werking van de kleppen
Brandkleppen welke reageren op lokale warmte, mogen op basis van de huidige wet- en regelgeving nog toegepast worden. Deze kleppen werken met een smeltlood dat geactiveerd wordt bij een temperatuur van (in beginsel) 72ºC. Deze kleppen functioneren op basis van hete rookgassen.
Met de inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet (en het Besluit Bouwwerken Leefomgeving als uitvoeringsbesluit vanuit deze wet), zal het bij nieuwbouw niet meer mogelijk zijn om brand- en vlinderkleppen met een smeltlood toe te passen. Conform het Besluit Bouwwerken Leefomgeving moeten koude en warme rookgassen namelijk ook tegengehouden worden. Om dit op te lossen kan gekozen worden voor gestuurde brandkleppen. Vooralsnog zijn vlinderkleppen vanuit deze voorschriften niet toepasbaar.
Brandkleppen kunnen gestuurd worden door bijvoorbeeld servomotoren en/of de brandmeldinstallatie. Het toepassen van brand- en/of vlinderkleppen in luchtkanalen is van belang, omdat deze ‘onder druk’ zijn beproefd vanuit de NEN-EN 1366-2. Het toepassen van bijvoorbeeld een manchet om een luchtkanaal is niet toegestaan, omdat deze niet onder deze druk is beproefd. De reden hiervan is koelende werking van de luchtstroom in het kanaal, deze heeft invloed op de werking van producten die niet onder deze druk getest zijn. In bestaande bouw dienen deze brandkleppen te zijn getest (overeenkomstig NEN 6069 bijlage A) conform 6077 (experimentele bepaling van de brandwerendheid van ventilatiekanalen voorzien van brandkleppen). Is er sprake van ventilatiekanalen zonder brandkleppen (in bestaande bouw) dan moet dit getest zijn conform NEN 6076.
Brandwerende ventielen
Ook brandwerende ventielen worden veel toegepast. Brandwerende ventielen zijn voorzien van een smeltlood. Dit smeltlood zorgt voor het dichttrekken van het ventiel. Niet alle brandwerende ventielen voldoen aan de classificatie EI en mogen daarom niet worden toegepast in brandscheidingen.
Uiteraard is bij het plaatsen van de brandklep belangrijk dat deze op de correcte wijze gemonteerd wordt, zodat de brandklep correct kan functioneren. Belangrijk is dat brandwerende klep op de juiste positie geplaatst wordt. In beginsel moet deze in de brandwerend scheiding geplaatst worden. Ook is de afwerking rondom de brandklep van belang. Indien een brandklep in een horizontale brandscheiding geplaatst moet worden is het van belang dat de te plaatsen brandklep hiervoor geschikt is en ook in deze richting getest is. Een gestuurde brandklep kan alleen goed functioneren als deze ook daadwerkelijk aangestuurd wordt. Daarom is het belangrijk regelmatig te controleren.
Besluit Bouwwerken Leefomgeving
In het komende Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL), dat zal ingaan op 1 januari 2022, moet zoals benoemd koude en warme rook worden geweerd. De rookwerendheid wordt voor het niveau nieuwbouw uitgedrukt in de mate van rookdoorlatendheid, e.e.a. conform NEN 6075:
-
Sa (rook van 20°C, Pa ≤ 25 Pa)
-
S200 (rook van ≥ 200°C, Pa ≤ 50 Pa)
Welke prestatie wordt vereist (of Sa of S200) is afhankelijk van het type scheiding en/of het type vluchtroute. Dit is tot in detail uitgewerkt in het Besluit Bouwwerken Leefomgeving.
Leer meer over brand- en vlinderkleppen
Om inzicht te krijgen in de werking, plaatsing en wet- en regelgeving rondom brand- en vlinderkleppen biedt zusterorganisatie Obex Opleiding de opleiding Brandwerende doorvoeringen en applicaties aan. Tijdens deze 1-daagse les leert u alles over wet- en regelgeving omtrent WBDBO en brandwerendheid van bouwproducten en constructieonderdelen, het belang van juist aangebrachte brand- en vlinderkleppen en u wordt aanvullend getraind in het beoordelen van aangebrachte brand- en vlinderkleppen. Tevens wordt u ook gewezen op veel gemaakte fouten. Na het volgen van de opleiding bent u in staat om aangebrachte brand- en vlinderkleppen zelf te controleren en te beoordelen.
Bovenstaande onderwerpen maken tevens onderdeel uit van de 3-daagse opleiding Specialist Bouwkundige Brandveiligheid. Tijdens deze opleiding omvat dit een deel van de opleiding, waarin alle bouwkundige aspecten van brandveiligheid (zoals deuren en beglazingen) worden toegelicht. Uiteraard kan Brafon u ook helpen met een gedegen advies.
