Vanuit het vigerende omgevingsrecht zijn specifieke gebruiksvormen van een gebouw omgevingsvergunningsplichtig (voor de activiteit brandveilig gebruik) of gebruiksmeldingsplichtig.
In deze kennispublicatie geven wij inzicht in de huidige eisen omtrent de omgevingsvergunning brandveilig gebruik en de gebruiksmelding, zoals deze voortvloeien uit het huidige publiekrecht. Aanvullend hierop worden de wijzigingen inzake deze omgevingsvergunning en gebruiksmelding vanuit de komende Omgevingswet toegelicht.
Omgevingsvergunning brandveilig gebruik
Op basis van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (artikel 2.1 lid 1 sub d) is het in gebruik nemen of het gebruiken van een bouwwerk met het oog op brandveiligheid omgevingsvergunningsplichtig indien het gebruik valt onder een bij algemene maatregel van bestuur (AMvB) aangewezen categorieën. Deze AMvB betreft het Besluit Omgevingsrecht (Bor). Overeenkomstig artikel 2.2 van het Bor is een omgevingsvergunning brandveilig gebruik (voormalige gebruiksvergunning) vereist indien:
Bedrijfsmatig of in het kader van verzorging nachtverblijf zal worden verschaft aan meer dan 10 personen;
Dagverblijf zal worden verschaft aan meer dan 10 personen jonger dan 12 jaar; of
Dagverblijf zal worden verschaft aan meer dan 10 lichamelijk of verstandelijke gehandicapte personen.
Vanuit de Wabo (artikel 3.10 lid 1 sub b) geldt voor de omgevingsvergunning activiteit brandveilig gebruik de uitgebreide voorbereidingsprocedure, waarbij een beslistermijn van zes maanden geldt. Hiermee moet bij indiening van de omgevingsvergunningsaanvraag rekening worden gehouden, gezien de vergunning voorafgaand aan de ingebruikname moet zijn verleend2.
De indieningsvereisten van de omgevingsvergunning zijn opgenomen in de Ministeriële Regeling Omgevingsrecht (artikel 3.3). Benoemd moet worden dat aangaande de gebruiksmelding inhoudelijk dezelfde indieningsvereisten gelden.
Gebruiksmelding – Bouwbesluit
De eis tot het doen van een gebruiksmelding vloeit tot op heden voort uit het Bouwbesluit 2012. Vanuit artikel 1.18 is het doen van een gebruiksmelding in een drietal situaties vereist:
Een bouwwerk dat is bestemd voor meer dan 50 personen (geldt niet voor één- of meergezinswoning);
Indien een beroep op gelijkwaardigheid is gedaan voor een voorschrift uit hoofdstuk 6 (installaties) of hoofdstuk 7 (brandveilig gebruik van bouwwerken, open erven en terreinen) van het Bouwbesluit 2012; of
Een woonfunctie voor kamergewijze verhuur.
Deze gebruiksmelding dient ten minste vier weken voor de voorgenomen aanvang van het gebruik schriftelijk te worden ingediend bij het bevoegd gezag (desbetreffende gemeente). Hiervoor wordt normaliter gebruik gemaakt van het digitale Omgevingsloket Online (OLO).
Hierbij moet worden vermeld dat indien voor het gebruik een omgevingsvergunning brandveilig gebruik vereist is, het niet noodzakelijk is om aanvullend nog een gebruiksmelding te doen.
Artikel 1.19 Bouwbesluit 2012 geeft een overzicht van de wettelijke indieningsvereisten betreffende de gebruiksmelding (zoals aangegeven eenzelfde als voor een vergunningsaanvraag brandveilig gebruik). Deze resulteren in een plattegrondtekening per bouwlaag waarop de aanwezige (brandveiligheids-)voorzieningen zijn vermeld.
.png?w=800&ssl=1)
Afbeelding: Voorbeeld plattegrondtekening gebruiksmelding (Bron: Brafon)
Wijzigingen vanuit komende Omgevingswet
Onlangs is het besluit van invoering van de nieuwe Omgevingswet per 1 januari 2024 in het Staatsblad gepubliceerd (Stb 2023-89). Deze wet bevat belangrijke wijzigingen omtrent de omgevingsvergunning brandveilig gebruik en de gebruiksmelding.
Vanuit deze wet worden een viertal uitvoeringsbesluiten (Algemene Maatregelen van Bestuur) aangestuurd, waaronder het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL). Het BBL kan worden beschouwd als opvolger van het huidige Bouwbesluit.
De huidige omgevingsvergunning activiteit bouwen komt met de invoering van de Omgevingswet te vervallen. Het gebruik zal vanuit het toekomstige omgevingsrecht enkel wel of niet gebruiksmeldingsplichtig zijn. De situaties waarin tot op heden een omgevingsvergunning activiteit brandveilig gebruik moet worden aangevraagd zijn met komst van het BBL gebruiksmeldingsplichtig. Op basis hiervan zal het aantal situaties waarin een gebruiksmelding zal moeten worden gedaan toenemen.
De eis tot het doen van een gebruiksmelding is opgenomen in artikel 6.7 BBL. Voor een groot aantal gebruiksfuncties is de gebruiksmeldingsplicht gekoppeld aan het aantal aanwezige personen. Vergeleken met het Bouwbesluit 2012 is het aantal personen waarbij een gebruiksmelding nodig is voor een industrie- en kantoorfunctie verhoogd. Op basis hiervan zullen zich een aantal situaties voordoen, waarbij het gebruik tot op heden meldingsplichtig zijn, echter met invoering van de Omgevingswet niet meer.
Aanvullend hierop is elke woonfunctie voor zorg vanuit het BBL gebruiksmeldingsplichtig (ongeacht het aantal aanwezige personen). Dit is een belangrijke wijziging ten opzichte van het huidige Bouwbesluit. Vanuit de vigerende bouwregelgeving is enkel een groepszorgwoning (verbijzondering van een woonfunctie voor kamergewijze verhuur) gebruiksmeldingsplichtig. Gezien de eisen aangaande het doen van een gebruiksmelding voor zowel nieuwbouw als ook bestaande bouw gelden, dienen formeel per 1 januari 2024 voor alle woonfuncties voor zorg een gebruiksmelding te zijn gedaan.
Hierbij dient eveneens rekening te worden gehouden met het indienen van een gebruiksmelding 4 weken voorafgaand aan de ingebruikname van het gebouw. Dit impliceert dat gebruiksmeldingen gedaan moeten worden in het nieuwe jaar!
Brafon verzorgt met haar specialisme voor diverse opdrachtgevers de gebruiksmeldingen. Hierdoor wordt gewaarborgd dat de op de gebruiksmelding vermelde informatie klopt en de melding voldoet aan de wettelijke indieningsvereisten. De diensten variëren van het opstellen van een werkinstructie t.b.v. de gebruiksmeldingen, het controleren en adviseren van de gebruiksmeldingstekeningen tot het indienen van de gebruiksmelding via het OLO.
Mocht u na het lezen van deze kennispublicatie aanvullende vragen hebben omtrent de omgevingsvergunning en/of de gebruiksmelding of een beroep willen doen op onze dienstverlening, dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen.
Leer meer over de brandveiligheidsvoorschriften van een woongebouw
Om een volledig inzicht te krijgen in de geldende brandveiligheidsvoorschriften vanuit het Bouwbesluit 2012 en/of het Besluit Bouwwerken en Leefomgeving wordt vanuit onze zusterorganisatie Obex de opleidingen ‘Brandpreventiedeskundige 1’ en ‘Van Bouwbesluit naar BBL’ aangeboden.
De opleiding ‘Brandpreventiedeskundige 1’ geeft een volledig en integraal beeld van brandveiligheid. Hiermee ligt de nadruk op het toetsen van brandveiligheid op juridisch, bouwkundig, installatietechnisch en organisatorisch gebied.
Tijdens de opleiding ‘Van Bouwbesluit naar BBL’ worden de wijzigingen van de brandveiligheidsvoorschriften van het Besluit Bouwwerken Leefomgeving tot in detail behandeld.
Wilt u meer advies over deze casus?
Heeft u vragen over deze kennispublicatie? Neem dan contact op met Brafon.
