De brand in een Arnhemse woonflat, in de nieuwjaarsnacht, heeft de discussie over de brandveiligheid van woongebouwen en het hierin vereiste brandveilige gebruik doen oplaaien. Op camerabeelden was te zien dat de fatale brand was ontstaan door vuurwerk, waardoor een bank in de hal van het woongebouw vlam vatte. Door de brand in de hal en het aangrenzende trappenhuis viel de elektriciteit uit en kwam de lift onderweg vast te zitten, waarin 4 personen aanwezig waren. De lift vulde zicht met rook, waardoor het gezin buiten bewustzijn raakte. Twee personen overleden als gevolg van deze brand. Een verschrikkelijke gebeurtenis, die de discussie over de brandveiligheid eens te meer heeft doen aanwakkeren. Brafon Brandveiligheidsmanagement deelt in deze kennispublicatie de wettelijke eisen rondom brandgevaarlijke opslag in beschermde vluchtroutes.
Wettelijke eisen
Wettelijk gezien is het hebben van slechts één vluchtroute in bepaalde gevallen toegestaan. Zo kunnen portieksituaties op basis van de huidige wetgeving nog steeds worden gebouwd. Vanuit het niveau bestaande bouw (ondergrens vanuit het publiekrecht) zijn ook andere situaties mogelijk, waarbij vanuit een appartement ‘slechts’ één vluchtroute aanwezig. Het woongebouw in Arnhem heeft één trappenhuis waar de vluchtroutes vanuit de appartementen samenkomen.
Dit vereist een hoge mate van zekerheid van deze enkele vluchtroute. Indien sprake is van een enkele (gemeenschappelijke) vluchtroute, dient deze te allen tijde een beschermde status te hebben. Dit betekent dat het risico op het ontstaan van brand en het ontwikkelen van brand nauwelijks aanwezig mag zijn. Vanuit de bouwregelgeving is het niet toegestaan om brandgevaarlijke opslag in een vluchtroute met een beschermde status te plaatsen.
Om eigenaren, gebruikers, maar vooral handhavers (bevoegde gezag) de mogelijkheid te bieden om deze opslag te (laten) verwijderen, bevat de bouwregelgeving een tweetal kapstokartikelen om hierin te voorzien.
Kapstokartikelen
De twee kapstokartikelen die zijn opgenomen in het Bouwbesluit 2012 betreffen algemene verbodsbepalingen en hebben betrekking op brandveilig gebruik in situaties waarin nog niet is voorzien door andere voorschriften die worden gesteld vanuit het Bouwbesluit 2012. Dit is met name voor het bevoegd gezag een “kapstok” om in een specifiek geval te handhaven wanneer het brandveilige gebruik van een bouwwerk onvoldoende is gewaarborgd.
Het is hiermee niet de bedoeling dat de bevoegde gezagen (gemeenten) aanvullende of nadere eisen stellen inzake artikelen waaraan reeds wordt voldaan. Daarbij moet hetgeen geëist in verhouding staan tot het risico dat aanwezig is. Dit moet door een bevoegd gezag te allen tijde worden gemotiveerd.
Voorbeelden waarin gebruik wordt gemaakt van de kapstokartikelen zijn:
- Het verwijderen van onveilig opgestelde containers waarin brandbaar materiaal wordt opgeslagen nabij niet brandwerende gevels van een bouwwerk;
- Het verwijderen van scootmobielen en elektrische rolstoelen in vluchtroutes met een beschermde status, omdat die brandgevaar opleveren en een brandgevaarlijke situatie kunnen veroorzaken;
- Het verwijderen van obstakels die voor handbrandmelders zijn aangebracht of die het snel vluchten bij brand onmogelijk maken.
In het getroffen woongebouw in Arnhem was een brandgevaarlijke object (bank) geplaatst in de hal nabij het trappenhuis. Deze zou op basis van hetgeen bovenstaand benoemd niet in deze ruimte mogen staan. Aangaande het in de brand steken met vuurwerk, is het Wetboek van Strafrecht van toepassing (brandstichting).
Handhaving en toezicht
Handhaving van de artikelen die worden gesteld vanuit de omgevingsvergunning(en) en het Bouwbesluit 2012 is de primaire verantwoordelijkheid van de eigenaar van het gebouw. De eigenaar dient beleid te voeren ten aanzien van een brandveilig gebruik in de ‘eigen’ bouwwerken. In een huurovereenkomst kunnen taken en plichten bij de huurder worden belegd, de verantwoordelijkheid kan echter niet worden weg gecontracteerd. Om hierin te voorzien dient beleid te worden gevoerd om dit op een gedegen wijze ter uitvoering te brengen en aantoonbaar te kunnen maken.
Brafon Brandveiligheidsmanagement kan als adviesbureau hierin adviseren en ondersteunen.
