In Nederland wordt een groot aantal verschillende brandwerende bouwproducten toegepast. Wanden, isolatiematerialen, leidingen, deuren, brandwerende applicaties en beglazingen zijn slechts enkele voorbeelden hiervan. Elk bouwproduct moet voldoen aan bepaalde eisen om gebruikt en verwerkt te mogen én kunnen worden. Dit geldt hiermee uiteraard ook voor brandwerende bouwproducten. Om u meer kennis over deze kwaliteitsverklaringen te geven bieden wij met deze kennispublicatie een uiteenzetting van deze verklaringen aan.
Europese Verordening nr. 305/2011
Om het vrije verkeer van deze bouwproducten binnen de EU (Europese Unie) te waarborgen heeft de Europese Commissie de Europese Verordening nr. 305/2011 voor het in de handel brengen van bouwproducten van toepassing verklaard (op 1 juli 2013). De kern van deze verordening betreft de verplichting om bouwproducten van een CE-markering te voorzien, met een daaraan gekoppelde prestatieverklaring. Op deze wijze weten verwerkers/bouwers of bouwproducten zijn getest en/of beoordeeld volgens Europese test- en/of beoordelingsmethoden.
De fabrikant of degene die daarvoor verantwoordelijk is, brengt de CE-markering op een bouwproduct aan voordat het in de handel gebracht wordt. Zo toont de fabrikant aan dat hij verantwoordelijk is voor de overeenstemming van het product met de aangegeven prestaties ervan, zoals aangegeven in de Verordening. De CE-markering betreft hiermee een Europees merkteken.
Essentiële kenmerken
De CE-markering, zoals hierboven is weergegeven, wordt op een zichtbare, leesbare en onuitwisbare manier aangebracht op het bouwproduct of op een daarop aangebracht etiket. Als de aard van het product het niet toelaat, mag de markering ook op de verpakking van het product of de begeleidende documenten aangebracht worden.
De veiligheid van bouwwerken of bouwdelen is ook afhankelijk van de wijze waarop een bouwproduct wordt verwerkt of wordt geïnstalleerd. Om deze reden moet de fabrikant bij een product met een CE-markering ook altijd een prestatieverklaring afgeven (de zogenaamde ‘Declaration of Performance’ – DoP verklaring), alvorens de CE-markering mag worden aangebracht. Dit is ook in onze nationale regelgeving van toepassing verklaard middels artikel 1.8 van het Bouwbesluit. De CE-markering en deze prestatieverklaring vormen tezamen voldoende bewijs dat het bouwproduct de prestaties levert in de toepassingen waarvoor de fabrikant het product geschikt acht.
Met de benoemde Verordening is er één systeem met regels en voorwaarden voor het verhandelen van bouwproducten binnen de Europese Unie. Deze Verordening betreft in feite een Europese wet en heeft een rechtstreekse werking. Deze is in de gehele EU van toepassing (en in landen die zijn geassocieerd aan de EU) en behoeft niet te worden omgezet naar nationale wetgeving. In nationale wetgeving mag op basis van deze Verordening niet worden verwezen naar private of nationale kenmerken, voor wat betreft de prestaties ten aanzien van de essentiële kenmerken (producteigenschappen) van bouwproducten.
Bouwbesluit 2012
De benoemde essentiële kenmerken zijn een afgeleide van hetgeen is vereist vanuit nationale regelgeving. De eisen voor het bouwen van bouwwerken zijn in Nederland grotendeels benoemd in het Bouwbesluit 2012. Hierin worden eisen gegeven op productniveau als op veiligheidsniveau, dat aanwezig dient te zijn in bouwwerken.
Toepassing van bouwproducten is hiermee afhankelijk of het product voldoet aan de prestatie-eisen vanuit het Bouwbesluit. In beginsel worden de eisen gegeven op bouwwerkniveau, maar deze kunnen hiermee een directe invloed hebben op toe te passen bouwproducten. Dit betekent bijvoorbeeld dat de testmethodiek waarop een brandwerend bouwproduct wordt beproefd eenzelfde is binnen de gehele EU, echter kunnen de vereiste veiligheidsniveaus per land verschillen.
Het Bouwbesluit 2012 heeft diverse artikelen die verwijzen naar de benoemde Verordening en de hiermee samenhangende CE-markering. Een aantal belangrijke zijn onderstaand weergegeven, waarbij aanvullend uitleg wordt gegeven over deze voorschriften.Conform artikel 1.6 van het Bouwbesluit 2012 is het verboden om een bouwproduct in de handel te brengen waarvoor overeenkomstig de Verordening een geharmoniseerde norm is vastgesteld en de co-existentieperiode met betrekking tot die norm is afgelopen. Zolang de co-existentieperiode niet is verstreken behoeft het bouwproduct nog niet te zijn voorzien van een CE-markering. Hiermee is er sprake van een duaal stelsel. Ook wordt in het Bouwbesluit gesteld dat handelen in strijd met verplichtingen die voortvloeien uit de Verordening is verboden. Gedragingen in strijd met deze Verordening zijn tevens in strijd met artikel 120 van de Woningwet.
Benoemd moet worden dat aangaande de co- existentieperiode van brandwerende bouwproducten grotendeels is verlopen. Dit betekent dat brandwerende bouwproducten die in de handel zijn gebracht grotendeels voorzien moeten zijn van een CE-markering.
Conclusie
Als van een product éénmaal is aangetoond dat deze voldoet aan de Verordening, dan kan deze op de Europese markt vrij worden verhandeld. Via de CE-markering zijn testmethodieken en wijzen van beoordeling van uitkomsten geharmoniseerd. Dit is als vanzelfsprekend ook van toepassing op brandwerende bouwproducten. De brandwerendheid hiervan moet worden uitgedrukt in een classificatie die is gebaseerd op Europese testmethodes. Dit resulteert erin dat bouwproducten in Europa vergelijkbaar zijn. De prestatie-eisen per land kunnen verschillen, de wijze waarop bouwproducten zijn getest niet.
Ter illustratie, voor brandwerende deuren is er bijvoorbeeld een geharmoniseerde productnorm, dit betreft de NEN-EN 16034. Deze norm is verplicht vanaf 1 november 2019. Hiermee is de co-existentieperiode van brandwerende deuren versterken. Brandwerende deuren die in de handel zijn moeten voorzien zijn van een CE-markering. Dit betekent onder andere dat een brandwerende deur die in de handel is gebracht beproefd moet zijn conform EN 1634-1. In het testrapport van de deur moet dit zijn vastgelegd.
Leer meer over CE-markering en brandveiligheid
Om een volledig en gedetailleerd inzicht te krijgen in de wet- en regelgeving, geldende beproevings- en classificatienormen op gebied van brandveiligheid en de hiermee samenhangende CE-markering en prestatieverklaringen biedt onze zusterorganisatie Obex Opleidingen de opleidingen Specialist Bouwkundige Brandveiligheid en Brandpreventiedeskundige 1 aan.
Tijdens de opleiding Specialist Bouwkundige Brandveiligheid omvat het onderwerp CE-markering en prestatieverklaring een belangrijk onderdeel, waarbij u aanvullend wordt gedoceerd in andere aspecten op gebied van bouwkundige brandveiligheid. De opleiding Brandpreventiedeskundige 1 geeft een volledig en integraal beeld van brandveiligheid. Hiermee ligt de nadruk op het toetsen van brandveiligheid op juridisch, bouwkundig, installatietechnisch en organisatorisch gebied. Aangaande CE-markering en prestatieverklaringen, hieromtrent wordt een diepgaande uitleg gegeven.
