Het inrichten van een goede BHV-organisatie maakt onderdeel uit van het volledige brandveiligheidsproces. Een veelgehoorde term binnen de bedrijfshulpverlening is het Hoofd BHV. De taken van het Hoofd BHV zijn op te delen in Strategische en Operationele taken. Maar waarom is het zo belangrijk dat uw organisatie een Strategisch hoofd BHV én een Operationeel Hoofd BHV heeft? Dat leest u in deze kennispublicatie.
Veiligheid en gezondheid van werknemers
Elk bedrijf en elke organisatie is verplicht om, conform de Arbeidsomstandighedenwet, te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers. Inzake alle met de arbeid verbonden aspecten en voert daartoe een beleid dat gericht is op de zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden. Hierbij dient de werkgever, gelet op de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening, onder andere het volgende in acht te nemen:
- Doeltreffende maatregelen treffen
De werkgever moet doeltreffende maatregelen treffen op het gebied van eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijdingen, de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen én doeltreffende verbindingen te onderhouden met de desbetreffende externe hulpverleningsorganisaties. - De juiste werknemers aanwijzen de maatregelen in praktijk te brengen
De werkgever moet met name voor de eerste hulp, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers, werknemers aanwijzen die belast zijn met het in de praktijk brengen van deze maatregelen. Deze werknemers moeten een opleiding krijgen, talrijk genoeg zijn en over geschikt materiaal beschikken. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de grootte en/of specifieke risico’s.
Ook vanuit andere regelgeving wordt vereist dat de veiligheid en gezondheid van werknemers en andere aanwezige personen is geborgd. Zo is bijvoorbeeld per 1 januari 2018 een ministeriele regeling van kracht die uitvoering geeft aan de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang. Deze regeling eist dat er in de kinderopvang en peuterspeelzalen altijd minimaal één volwassene aanwezig is met een geldig certificaat voor het verlenen van eerste hulp aan kinderen.
Daarnaast worden er vanuit de bouwregelgeving voorschriften op gebied van organisatorische (brand)veiligheid voorgeschreven. Dit is verwoord in artikel 7.11a van het Bouwbesluit 2012. Vanuit dit artikel is gesteld dat (in bepaalde situaties) er voldoende personen aangewezen moeten zijn om de ontruiming bij brand voldoende snel en veilig te laten verlopen.
Bedrijfshulpverlening
Op dit moment worden deze taken grotendeels uitgevoerd door de bedrijfshulpverlening (BHV). Een veelgehoorde term is daar het Hoofd BHV. Het is gebruikelijk dat het Hoofd BHV degene is die deze bedrijfshulpverleningsorganisatie onderverdeeld in Ploegleiders, BHV’ers, aandachtsvelders en/of ontruimers aanstuurt.
Hoe groot een BHV organisatie ook is, in principe is er altijd iemand die deze rol op zich moet nemen. Hij of zij dient de lijnen uit te zetten en de BHV-organisatie te beheren. Het aantal BHV’ers wordt vastgesteld door het Hoofd BHV in samenspraak met de ondernemingsraad (indien van toepassing) en vindt plaats op basis van de (rest)- risico’s voortvloeiend uit de RI&E.
In de praktijk wordt er vaak gesproken over het Hoofd BHV waarmee dan een Ploegleider op locatie wordt bedoeld. De rol van Ploegleider BHV is echter een aansturende en coördinerende taak, zo stuurt de Ploegleider bijvoorbeeld de BHV’ers op locatie aan en zorgt dat de BHV’ers zich met de calamiteit bezig kunnen houden.
Het is essentieel dat de organisatorische (brand)veiligheid wordt afgestemd op de bouwkundige en installatietechnische voorzieningen die aanwezig zijn in de gebouwen waarbinnen de BHV actief is. Het inrichten van een goede BHV-organisatie maakt hierdoor onderdeel uit van het integrale brandveiligheidsproces. Het Hoofd BHV heeft meerdere taken en die zijn onder te verdelen in Strategische en Operationele taken. De grootste verschillen tussen het Strategisch Hoofd BHV en het Operationeel Hoofd BHV worden hieronder verder uitgelegd.
Verschillen Strategisch- en Operationeel Hoofd BHV
Het Strategisch Hoofd BHV regelt alle zaken ‘op papier’. Deze persoon is de spil in het gehele proces rondom de organisatorische kant van brandveiligheid. Hij/zij is de centrale contactpersoon en zorgt ervoor dat de processen efficiënt en effectief worden uitgevoerd.
Het Strategisch Hoofd BHV:
- stelt samen met de directie het ambitieniveau vast
- legt dit vast in een Beleidsplan BHV
- draagt beleidsmatig de verantwoording voor de aansturing van een bedrijfshulpverleningsorganisatie
- heeft kennis van wettelijke bepalingen en kan daarmee de organisatie adviseren over de opzet van een BHV-organisatie
- stelt en beheert budgetten en regelt vergoedingen en eventueel verzekeringen na een calamiteit
- Daarnaast kan deze de Organisatorische brandveiligheidsmaatregelen op locatieniveau afstemmen op de Bouwkundige- en Installatietechnische brandveiligheidsmaatregelen (BIO).
Een goed doordacht BHV beleid zorgt voor structuur, uniformiteit, continuïteit, veiligheid en vooral ook voor financiële beheersbaarheid binnen uw organisatie. De rol van het Strategisch Hoofd BHV is hierin dan ook cruciaal. Het Strategisch Hoofd BHV zorgt ervoor dat alle mensen, middelen, financiën en belangen van verschillende partijen op elkaar zijn afgestemd en elkaar versterken. Deze verzorgt de taken ten behoeve van de implementatie van uw BHV-Beleidsplan middels het op te stellen Plan van Aanpak en stimuleert medewerkers om hun rol op te pakken.
Het Strategisch Hoofd BHV is de spil rond het BHV-beleid, naast het opstellen van het beleidsplan is deze ook betrokken bij de manier het uitvoeren van dit beleid. Deze zorgt voor constante focus, de benodigde expertise (BIO, scenario’s), de benodigde afstemming tussen alle betrokken partijen (bijv. geen versnippering tussen verschillende afdelingen) en voor continuïteit van de bedrijfsvoering. Het strategisch hoofd BHV acteert op bestuurlijk niveau. Daarnaast kan het Strategisch Hoofd BHV voor uw organisatie contacten met externe hulpdiensten oppakken in de koude fase, de BHV-opleidingen en trainingen voor de organisatie opzetten en de BHV administratie inrichten, met als gewenst resultaat:
- Risicobeheersing;
- Financiële voorspelbaarheid;
- Borging naar de toekomst;
- Kosteneffectiviteit;
- Borging in organisatie;
- Juridisch afgedekt;
- In de organisatie aanwezige capaciteit optimaal benutten.
Nadat de financiële consequenties inzichtelijk zijn gemaakt, de BHV organisatie is ingericht en geïmplementeerd, wordt deze overgedragen aan het Operationeel Hoofd BHV van uw organisatie, waarna deze de voortgang kan bewaken.
Operationeel Hoofd BHV
Het Operationeel Hoofd BHV controleert vervolgens de bedrijfshulpverleningsorganisatie, stuurt waar nodig bij en zorgt dat deze op sterkte blijft en goed getraind middels het OTO-principe. Het Operationeel Hoofd BHV plant oefeningen en weet precies welke uitrustingen nodig zijn en hoe vrijwilligers worden geworven en geselecteerd. Op basis van de evaluaties van de trainingen en oefeningen worden de lesplannen en ontruimingsplannen geactualiseerd. Deze informatie wordt door het Operationeel Hoofd BHV verzameld en periodiek teruggekoppeld aan de directie.
Niet ieder Hoofd BHV is voldoende onderlegd om beide rollen (Strategisch- en Operationeel Hoofd BHV) uit te voeren. Omdat de rol van Strategisch Hoofd BHV een tijdelijke (en projectmatige) rol is zien wij in de praktijk dat deze rol niet ingevuld wordt en de taken van het strategisch Hoofd BHV bij het Operationeel Hoofd BHV worden ondergebracht.
Daar zijn de volgende vragen bij te stellen:
- Is het reëel om te veronderstellen dat het Operationele Hoofd BHV deze taken naar behoren uit kan voeren?
- Welke (financiële) consequenties brengt dit met zich mee?
- Zijn de risico’s beheerst en juridisch afgedekt?
- En de allerbelangrijkste vraag, voelen de medewerkers in de organisatie zich veilig en in staat de veiligheid van anderen op zich te nemen?
Tesmo, zusterorganisatie van Brafon, adviseert daarom wanneer bovenstaande kennis niet in huis is, om projectmatig (interim) een Strategisch Hoofd BHV in te schakelen. Deze kan dan het beleidsplan voor u opstellen en op basis van dit beleid de organisatie inventariseren en analyseren. Op basis van die analyse dan een Plan van Aanpak voor de implementatie van de organisatorische maatregelen op stellen. Vervolgens kan dit Strategisch Hoofd BHV een maatwerk investeringsvoorstel afgeven zodat exact inzichtelijk is welke kosten aan implementatie, opleiding en oefeningen verbonden zijn voor zowel het implementatiejaar (achterstallig onderhoud) als de vervolgjaren. Op deze wijze kunnen een Strategisch- én Operationeel Hoofd BHV uw organisatie volledig ontzorgen op het gebied van BHV, terwijl de normale processen binnen uw organisatie gewoon doorgang kunnen vinden. WIlt u zelf brandveiligheidsbeleid kunnen toepasen? Volg dan onze speciale opleiding.
